Çin Halk Kurtuluş Ordusunun (ÇHKO) üst düzey isimlerinden Korgeneral Hı Ley, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in Pekin’de düzenlenen 10. Şiangşan Forumu’na davet edildiği halde katılmamasını, “kaçırılmış fırsat” olarak değerlendirdi.
South China Morning Post gazetesine konuşan Çinli askeri yetkili, Austin’in foruma katılmasının iki ülke arasında uzun süredir kopuk olan üst düzey askeri iletişime olanak sağlayabileceğini belirtti.
Eski ÇHKO Askeri Bilimler Akademisinin Başkan Yardımcısı olan Hı, “(Austin) gerçekten üst düzey yetkililerle görüşmek mi istiyor? Samimi olarak temas kurmak istese buraya gelebilirdi.” ifadesini kullandı.
Hı, Austin’in, Pekin’i ziyaret etmesi halinde kesinlikle Savunma Bakanı’ndan daha kıdemli isimlerle görüşebileceğini, hatta Devlet Başkanı Şi Cinping’in Austin’i kabul edebileceğini ileri sürdü.
Askeri diyaloğun kopuşu
ABD ile Çin arasındaki askeri diyalog, ABD’nin önceki Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Ağustos 2022’de Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tavyan’ı ziyaret etmesinin ardından kesilmişti.
Öte yandan şubatta Çin’e ait yüksek irtifa balonunun ABD hava sahasına girmesinin yol açtığı krizde Austin’in Çinli muhataplarıyla görüşme taleplerinin geri çevrildiği öne sürülmüştü.
ABD’li askeri yetkililer, iletişim kanallarının yeniden açılmasına yönelik girişimlerinin Çin tarafından reddedildiğinden yakınmıştı.
Austin’in, esk Çin Savunma Bakanı Li Şangfu’nun bu yıl martta göreve başlamasının ardından yaptığı görüşme talepleri geri çevrilmiş, iki bakan arasında haziranda Singapur’da düzenlenen Shangri-La Diyaloğu’nda yapılması beklenen yüz yüze görüşme, Çin tarafının reddetmesi nedeniyle yapılamamıştı.
Eski Bakan Li, bilinmeyen sebeple uzun süre kamuya açık etkinliklerde yer almamasının ardından 24 Ekim’de görevden alınmıştı. Li’nin yerine halen yeni atama yapılmış değil.
Savunma Bakanlığı makamı boşta
Çin’de savunma askeri diplomasinin yürütülmesinden sorumlu bulunuyor. Bakanın yokluğunda bu yılki forumda temsil görevini, ondan daha kıdemli olan, Merkezi Askeri Komisyon Başkan Yardımcısı statüsündeki General Cang Youşia ile General Hı Veydong üstlenmişti.
Çin’in ev sahipliğindeki 10. Şiangşan Savunma Forumu, 29-31 Ekim tarihlerinde başkent Pekin’de düzenlenmişti.
Pekin yönetimi, yıllık toplantıyı, Asya-Pasifik bölgesinin önde gelen güvenlik forumu Shangri-La Diyaloğu’na alternatif, “Küresel Güney” olarak adlandırılan, gelişmekte olan ülkelerin güvenlikteki rolünün odakta olduğu bir tartışma platformu olarak konumlandırıyor.
Forum, en son 2019’da Pekin’de yapılmış, 2022’de ise çevrim içi seminer olarak düzenlenmişti.
Bu yılki foruma Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu katılırken ABD Savunma Bakanı Austin, davet edilmesine rağmen katılmamıştı.
Forumda ABD’yi, Savunma Bakanlığının Çin, Tayvan ve Moğolistan’dan sorumlu Müsteşar Yardımcısı Xanthi Carras başkanlığındaki heyet temsil etmişti.
